تاثیر تیمار کلشی سین بر القاء اتوتتراپلوئیدی در گل همیشه بهار (calendula officinalis l.)

القاء پلی پلوئیدی به عنوان یکی از عوامل افزایش تنوع ژنتیکی گیاهان، نقش ویژه ای را در به نژادی دارد و معمولا همراه با تغییرات مورفولوژیکی، آناتومیکی، بیوشیمیایی، فیزیولوژیکی و سیتوژنتیکی است. این پژوهش با هدف بررسی اثر کلشی سین بر القاء اتوتتراپلوئیدی گل همیشه بهار (calendula officinalis l.) انجام گرفت. دو روش غوطه وری بذر به مدت 24 و 48 ساعت و اسپری برگی در دو مرحله برگ لپه ای و دو برگ حقیقی دو ژنوتیپ گل زرد و نارنجی همیشه بهار با غلظت 0، 02/0، 04/0 و 06/0 درصد کلشی سین ارزیابی شد. بررسی سطح پلوئیدی با استفاده از دو روش فلوسایتومتری و شمارش کروموزوم انجام شد. پس از بررسی صفات مورفولوژیکی و بیوشیمیایی مشخص شد که اسپری در مرحله دو برگ حقیقی به صورت معنی داری بر القاء اتوتتراپلوئیدی و ایجاد گیاهان تغییریافته موثر بود (5%>p). همچنین نتایج نشان داد که با افزایش غلظت کلشی سین، علاوه بر افزایش درصد القاء پلی پلوئیدی، آثار تخریبی رشد فیزیولوژیکی گیاه نیز افزایش یافت. این درحالی بود که تیمار در مرحله بذری، تاثیری بر صفات رشدی گیاه نداشت. مقایسه صفات گیاهان دیپلوئید و تتراپلوئید همیشه بهار نشان داد که ارتفاع، تعداد برگ، سطح برگ، ضخامت برگ، قطر ساقه، وزن تر و خشک اندام هوایی و ریشه، طول ریشه، طول و عرض روزنه، تعداد کلروپلاست های سلول های نگهبان روزنه، قطر و عرض دانه گرده، طول دستجات آوندی، طول آوند چوبی و آوند آبکش، کلروفیل a، b و کل، تعداد گل هر بوته، تعداد گلچه های لوله ای و عملکرد بوته گیاهان تتراپلوئید افزایش ولی درصد باروری دانه گرده، تراکم روزنه در واحد سطح، قطر استوانه مرکزی، قطر گل، وزن هزار دانه، درصد و سرعت جوانه زنی، طول و عرض جوانه گل و طول گلبرگ کاهش یافت. از طرف دیگر، در بین تعداد گلچه های حاشیه ای و عرض گلبرگ گیاهان دیپلوئید و تتراپلوئید تفاوتی مشاهده نشد. به طور کلی، می توان انتظار داشت که گیاهان اتوتتراپلوئیدی بدست آمده دارای برتری های زیستی و تکاملی بیشتری نسبت به گیاهان دیپلوئید باشند که این امر نیز علاوه بر بهبود ویژگی های زینتی، موجب افزایش سازگاری های ژنتیکی و زیستی این گیاهان نسبت به انواع تنش های محیطی گردد.